O xurado
integrado por: Javier López Quintáns (Dep. de Lingua Castelá e Literatura), Mª
Carme Vivero González (Dep. de Lingua e Literatura Galega) e Servando Lois
Silva (Dep. de Grego) acordan por unanimidade outorgar o 1º Premio Mª Vitoria
Taboada de Relato Curto a Unha mente intranquila de María Framiñán Davila: por crear unha historia na que “destaca a
súa brevidade e concisión, o manexo dos tempos e a súa forma epistolar”.
Así mesmo, o xurado acorda conceder
dous accésit:
Un 1º accésit a Pero antes, de quen
era? de Helena Pereiras Villamayor, por elaborar “unha historia ben construída,
sinxela e emotiva, que mantén un ritmo axeitado”
E un 2º accésit a O padriño de Xosé
de Martín Villar Gil, por construír “un
relato ben resolto, cun elemento sorpresa que resulta congruente coa historia”.
Relato curto, 1º Premio:
1º accésit:
2º accésit:
Unha mente
intranquila
Non me gustaría recordar os momentos
tráxicos do noso matrimonio...
Os enfados, broncas, palabras máis que
outras, enfrontamentos cada dous por tres. En fin, agora sei moi ben o que
pasou nese tráxico día.
Era un día de primavera no que Enma
adoitaba pasear polo parque, cando cheguei todo alterado, malhumorado e como
sempre bébedo á casa. Empeceille a berrar e a balancear o seu corpo débil, a
causa do embarazo. Ela intentaba protexer o bebé como fora, pero esa ansia por
querer protexelo levárono a norte.
Eu abalanceime sobre ela para darlle una
labazada por terme berrado, cando ela perdeu o equilibrio do seu débil corpo.
Esa foi a tráxica morte da miña muller e do
meu fillo, que nin sequera cheguei a coñecer e que rematou na tráxica
escaleira, alí, no fondo rodeada por un gran charco de sangue.
Eu neste momento atópome na cárcere
maquinando: Por que?, Como?, Cando?... e recordando o felices que fóramos antes
de casarnos . Nosa primeira cita, no restaurante onde a coñecín por primeira vez.
O primeiro bico no parque da Igrexa onde anos despois casámonos ,nese pequeno e
máxico , pero segredo, que tan só sabíamos del ela e eu . Nese mesmo lugar,
disenlle o moito que a amaba e o importante que era para min e que non sería
capaz de vivir sen ela .Un lugar moi especial; alí mesmo foi onde me deu una
das miñas mellores alegrías que esperaba un fillo meu. Acórdome de ese día como
se fora hoxe. Chegou coma de costume cá súa amplía sonrisa, olendo a una
frescura de rosas, o seu característico aroma. E como non o seu apreciado foula
que lle merquei en París.
E por último, pero non menos importante, o día
que lle pedín matrimonio no alto da Torre Eiffel, con un violinista tocando a
nosa canción. Eso é o que quero recordar , non ese tráxico día onde perdeu a
vida miña muller e meu fillo entre as miñas mans.. Que fago agora sen nada polo
que lugar e saír adiante! Tíñao todo e quedei sen nada…
Escribo
esta carta porque a miña vida xa non ten sentido sen a miña muller o meu lado.
Sei que cometín tantos fallos que o único que podo facer e desaparecer deste mundo,
xa que aquí non dou tido paz. A conciencia non me deixa vivir cada día tortúrome
pensando que son o culpable da morte da miña familia e efectivamente si que o
son.
A
última cousa que quero ver antes de morrer é a radiografía do meu pequecho e
unha fotografía da miña muller e eu no alto da Torre Eiffel .
Adeus...
María
Framiñán Davila
1º accésit:
Pero antes, de quen era?
Este é o ano 2013, un ano que poderiamos dicir que
foi malo para Galicia e para España en xeral. Será cousa do número 13? Non o
creo, porque os anteriores tamén foron malos, mesmo me atrevería a dicir que
peores ca este, e non tiñan este fatídico número. Podería contar moitas
historias pero esta concretamente resúltame moi entrañable. Trátase dunha nena
de catro anos, Uxía, que vivía nunha pequena aldea de Ourense con seus pais,
Xan e Anxos, e coa súa irmá pequena de dous anos, Sabela. Seu pai traballaba de
albanel e súa nai cosía para unha coñecida boutique. Aínda que a boutique era
de alta costura, Anxos cosía día e noite para sacar un soldo decente.
De súpeto, sen saber moi ben como nin por que,
apareceu a crise e Xan quedou sen traballo. Ao principio conseguía, aínda que con
dificultade, facer algunha chapuza pola súa conta, pero isto tamén se foi
acabando e, finalmente, quedou no paro. Anxos veuse na obriga de dedicar máis
horas á costura para poder sacar adiante a toda a súa familia.
Xan decidiu dedicarse ao cultivo da horta para,
cando menos, ter algo que comer e tamén pasar as horas un pouco entretido e
sobre todo sentirse útil. Sabela estaba encantada con esa idea porque seu pai estaba
na casa todos os días e tamén porque lle encantaba axudalo a plantar leitugas e
todo tipo de hortalizas pero, sobre todo, o que máis lle gustaba era ir cun
cesto recoller tomates e pementos. Sabela dicíalle a seu pai todos os días que
ela cando fose grande quería ser coma el e plantar moitas leitugas, tomates,
pementos, cenorias e sobre todo berenxenas, pola súa cor tan bonita.
Uxía e Sabela tiñan dúas curmás de 10 e 12 anos,
María e Carme, que vivían en Vigo e ás que lles daban toda a roupa que lles ía
quedando pequena para que, xa que os pais de Uxía estaban nunha mala situación,
non tivesen que gastar tantos cartos mercándolles roupa. Despois de Uxía esa
roupa pasaría para Sabela.
Uxía púñase moi contenta cada vez que herdaba
algunha peza de roupa das súas primas. A pregunta que ela lle facía á súa nai
sempre era a mesma:
—De quen era antes?
Anxos sempre lle respondía moi contenta, pero á súa
vez un pouco triste porque non lle podía mercar nada novo:
—Antes era das túas curmás de Vigo.
Tantas e tantas cousas herdara Uxía das súas curmás
que un día súa nai fíxolle un vestido novo para a festa da cidade e ela, como
de costume, preguntoulle de quen fora antes. A nai contestoulle:
—Este vestido é novo Uxía, é teu. Fíxeno eu para ti
e estalo estreando.
Pero a nena non o entendía e seguía facendo a mesma
pregunta unha e outra vez. A nai, sen saber como explicarlle a Uxía que o
vestido non fora de ninguén antes, díxolle que era seu e despois pasaría para a
súa irmá Sabela. Uxía, un pouco triste, contestou:
—Vale mamá, pero eu quero que antes de ser meu sexa
das miñas primas.
Uxía era moi
feliz traballando con seu pai e poñendo a roupa das súas primas e seguiu moito
tempo facendo a mesma pregunta: “Pero antes, de quen era?”.
Helena Pereiras Villamayor
2º accésit:
O padriño de Xosé
Esta é a
historia dun rapaz
normal de catorce
anos chamado Xosé,
un nome común
da súa terra. Xosé non sabía que,
de súpeto, ía
topar con unha
das cousas máis
importantes da súa
vida. Era un rapaz
pícaro, moi falador,
moi amigable, pero
sobre todo cabe
destacar que era moi humilde
e calado; xa que
el
queríalle moito ao
seu padriño Arsenio,
que faleceu cando tan
só tiña sete
anos por un
cancro de pulmón,
el admiraba a
seu padriño máis
que a nada, contáballe como
tivo que emigrar a Suíza con
vinte anos entre
moitas máis historias,
e o seu padriño
foi un exemplo
a seguir para el.
Xosé vivía nunha
aldea, cerca dunha
pequena canteira da
cal lle contou historias do
pasado o seu
padriño, esta situábase
a medio quilómetro
da súa casa
e ao carón
do río, á
cal sempre se
achegaban el e mais os seus
amigos, Víctor e
Manolo, para ir
merendar, ata que
se decatou súa
nai e case
non queda vivo do
que lle berraron
por acercarse ata
a canteira; el,
cavilando o porqué
do enfado da súa
nai, quedou intrigado
co que alí
acontecía e que provocara tal
enfado na súa
nai, ao día seguinte púxose
de acordo cos
seus compañeiros para
facer unha escapada
nocturna a dita
canteira; aquela noite,
cando saíu pola
fiestra para fóra
onde o agardaban
Manolo e Víctor para ir á canteira, decatouse
de que as curuxas
estaban a oulear
preto do río, isto
recordoulle que o
seu padriño lle
contara unha historia
sobre que as curuxas
poden predicir a morte, pero pese a
iso, a súa
intriga era moito
maior ao medo
que estaba a pasar e non lle
dixo nada aos
seus compañeiros. Xa chegando
á canteira, os calafríos
entre eles tres
aumentaban máis e máis
e, a
medida que se facían
camiño entre os
chopos, este ía
sendo tamén máis tenebroso. De súpeto,
Xosé viu unha
luz que alumeaba
toda a canteira,
e quedou perplexo,
os seus compañeiros
preguntáronlle que lle
acontecera logo de lle
ver a cara de
parvo que lle
quedara, e el só dixo
de
seguir camiñando, en silencio matinou
por que viu unha
luz e chegou
á conclusión de
que era polo
sono. Cando chegaron a dita canteira coas súas
lanternas, déronse conta de que alí non
acontecía nada,
estaba todo deserto,
simplemente había un montón
de terra, un cepo
de madeira e
un pico nun
recuncho. Buscaron ata
máis non poder,
e tal foi
a decepción de Xosé ao
non topar con
nada, que colleu
o pico na
man dereita e
tirouno contra un
dos lados da canteira;
xa dado a volta e disposto a abrir
camiño cara á casa,
escoitou un pequeno golpe
parecido ao dunha
martelada contra a
madeira, deu a volta e
botou a andar
cara ao estraño lugar que
acabara de descubrir,
estaba tapado pola terra que
había amontoada,
sacárona de diante
e topáronse cunha porta
de madeira, abriuna cun minucioso coidado e topou
unha pequena sala, na cal había unhas candeas, unha pluma, un
escritorio tallado polo seu avó,
que era carpinteiro,
e un morico de libros
e follas escritas ciscadas sobre a
mesa, na cal destacaba unha que dicía:
“Á fin,
topaches o meu recuncho meu querido amigo Xosé,
no cal podo deixar algo
de min e da miña
historia, pese a que tivera que
emigrar a Suíza, aquí deixo a
miña vida en
relatos e todas
as historias que non
puiden rematar de contarche,
quérote.”
Xosé non foi capaz
de ocultar as
súas emocións ao
ler a folla
que lle deixara escrita
seu padriño só
para el. Pediulles a
Manolo e a Víctor que
non dixesen un pío do
que viran esa noite,
e así foi.
Finalmente, volveron todos
ás súas casas,
e dende aquela,
Xosé foi visitar
a canteira todas
as noites para
ler as memorias
e historias que
lle deixou o seu padriño
coa luz das
candeas para darlle
máis emoción e
ao mesmo tempo
intriga. Con todo o
que aprendeu Xosé
do que leu do que
seu
padriño lle deixou,
chegou á conclusión a
medida que pasaba
o tempo de
que seu padriño non
lle deu a
vida, pero si lle ensinou
a vivila; sen
dúbida, hai cousas que
nin os cartos
substitúen, e ter
as memorias do
seu padriño Arsenio era
unha para Xosé.
Martín Villar Gil
Ningún comentario:
Publicar un comentario